İş hayatında karşılaşılan en stresli durumlardan biri, hiç beklenmedik bir anda iş sözleşmesinin feshedilmesidir. İşveren tarafından yapılan fesih bildirimi, çalışanda çoğu zaman bir panik havası yaratır. Ancak bu süreçte atılacak yanlış imzalar veya kaçırılan süreler, yılların emeğinin karşılıksız kalmasına neden olabilir.
Fesih Bildirimi Yazılı Olmak Zorundadır: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. maddesi gereğince, işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.
Örnek Durum: İşveren sadece "performans düşüklüğü" diyerek sizi işten çıkaramaz. Hangi davranışın performansı düşürdüğünü somut verilerle ortaya koymalıdır. Nitekim Anayasa Mahkemesi (B. 2019/17945) kararında; fesih bildiriminde işçinin hangi somut fiilinin feshe konu edildiği belirtilmemişse, feshin geçersiz olduğuna hükmetmiştir.
İşten çıkış işlemleri sırasında işverenler genellikle "Tüm haklarımı aldım, işvereni ibra ederim" şeklinde belgeler imzalatmak isteyebilir.
Dikkat: Eğer kıdem, ihbar tazminatı veya fazla mesai gibi alacaklarınız hesabınıza yatmadıysa bu belgeleri imzalamaktan kaçınmalısınız.
İhtirazi Kayıt: Eğer belgeyi imzalamak zorundaysanız, imzanızın altına "Fazlaya ilişkin haklarım saklı kalmak kaydıyla" veya "Tazminat haklarımı almadım" şerhini düşmeniz, ileride açılacak davalarda ispat kolaylığı sağlar.
Her işten çıkarılan işçi işe iade davası açamaz. Kanun koyucu belirli şartlar öngörmüştür:
Adım 1: Arabulucuya Başvuru (1 Ay): Fesih bildiriminin size tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurmak zorundasınız. Bu bir dava şartıdır.
Adım 2: Dava Açma (2 Hafta): Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde İş Mahkemesinde dava açılmalıdır.
Mahkeme feshin geçersizliğine ve işçinin işe iadesine karar verirse süreç şu şekilde işler:
10 İş Günü Kuralı: Karar kesinleştikten sonra, işçi 10 iş günü içinde işverene başvurarak işe başlamak istediğini bildirmelidir.
Önemli: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (E. 2021/1681) kararında; işçinin 10 gün içinde başvurmaması halinde feshin geçerli hale geleceğini ve işe iade haklarının kaybedileceğini vurgulamıştır. Bu başvuru noter kanalıyla (ihtarname ile) yapılmalıdır.
İşçinin Hak Kazandığı Tazminatlar:
İpucu: Eğer işe iade davası öncesinde veya dava sırasında ihbar tazminatı ödenmişse ve işe iade kararı sonrası işveren sizi işe başlatmazsa, tekrar ihbar tazminatı ödenmez. Mahsup işlemi yapılır (Yargıtay 9. HD, E. 2023/18298).
İşten çıkarılma süreci, hukuki teknik detayların yoğun olduğu ve sürelerin hayati önem taşıdığı bir süreçtir. "Haklı neden" ile "geçerli neden" arasındaki fark, işsizlik maaşı almanızı dahi etkileyebilir.
Hak kaybına uğramamak ve sürecin sağlıklı yönetilmesi için bir avukattan hukuki destek almanız yararınıza olacaktır.
Av. Fatih Turan
Ankara Barosu - 46839
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz.
